Psychologia

: 17 czerwiec 2020

senior nauka Czy aktywność podejmowana w trakcie życia działa korzystnie na sprawność poznawczą?

Jakiś czas temu (inauguracja Roku Akademickiego 2019/2020) miałam ogromną
przyjemność opowiedzieć Państwu o badaniach dotyczących kwestii dobrego
starzenia się. Wspomniałam wówczas, że badania naukowe potwierdziły, że to, co
robimy w okresie młodości i dorosłości (edukacja, aktywność społeczna, fizyczna,
intelektualna) sprzyjają dobremu starzeniu się sfery psychicznej.
Tym razem, chcąc podziękować Państwu za udział w badaniach, które realizowały
moje Panie Magistrantki, przedstawię krótko wyniki ich badań. Panie pozwoliły podać
swoje nazwiska. W badaniach uczestniczyli seniorzy nie tylko z Lublina, ale też z
innych miast, miasteczek i wsi różnych województw. To dobrze – grupy były
reprezentatywne.
Pani Jagoda Kłosek analizowała związek pomiędzy nasileniem aktywności
życiowej a sprawnością (aktualną) wybranych sprawności poznawczych.
Wykorzystała kwestionariusz, w którym uczestnicy określali, jak często do 60 r. ż. i
obecnie podejmują różne formy aktywności fizycznej, intelektualnej, kulturalnej,
towarzyskiej, społecznej i zawodowej. Następnie pani Jagoda określała, czy nasilenie
tej aktywności w tych wszystkich sferach życia ma wpływ na różne sprawności
psychiczne.
Wyniki wykazały, że osoby bardziej aktywne w trakcie życia:
- potrzebowały mniej czasu na realizację złożonych zadań. Trudność tych
zadań polegała na tym, że należało NIE CZYTAĆ SŁÓW A NAZYWAĆ KOLORY
CZCIONEK. Innymi słowy - należało powstrzymać się od typowej reakcji i
zastosować nową strategię,
- wykazały się lepszym wykonaniem zadania, w którym zamiast łączyć kolejne
cyfry trzeba było naprzemienne łączyć cyfry i litery,
- wykazały się lepszą zdolnością do utrzymywania w pamięci coraz dłuższych
serii cyfr (które w dodatku należało przypomnieć od końca!).
Pani Jagoda Marszałek wykonała podobne badania. Wykorzystała bardzo
rozbudowany kwestionariusz, który dotyczył nie tylko aktywności w różnych sferach
życia ale i lat pracy, znajomości języków itp. Oceniała związek pomiędzy
całokształtem tej aktywności a poziomem wykonania zadań złożonych. Wyniki
wykazały, że suma aktywności podejmowanej w trakcie życia sprzyja lepszemu
wykonaniu takich zadań. Co więcej, może w pewnym stopniu łagodzić naturalne
trudności (np. w zakresie uwagi), które pojawiają się z wiekiem u każdego z nas.
Te wyniki pokazują, że aktywność, którą podejmujemy w trakcie życia, w
tym również po 60 r. ż. kształtują coś, co nazywamy elastycznością poznawczą.
Dzięki niej potrafimy stosować nowe pomysły w rozwiązywaniu problemów
życia codziennego, ignorować nieistotne informacje gdy dążymy do celu,
zapamiętywać bieżące informacje. Ważne, że jest to efekt wysiłków, jakie
podejmujemy przez całe życie (nauka, praca zawodowa, aktywność społeczna,
intelektualna itd.).
Zachęceni tymi wynikami, planujemy w dogodnej chwili (wakacje? po
wakacjach?) kolejne badania, tym razem wzbogacone o dodatkowe zajęcia. Mam
nadzieję, że będę mogła chętnych do udziału w nich Państwa gościć w nowym
gmachu Instytutu Psychologii (ulica Głęboka).